Open Molens: 16 oktober 2022
Klik hier voor: Lijst molens Oost-Vlaanderen
Vlaamse Molens vzw heeft zich ontfermd over de Huisekoutermolen (voorheen van familie Paul Bauters)
Amper 40 jaar geleden stond in het West-Vlaamse Waregem een molen te verkommeren. Het was de eeuwenoude Hoogmolen. Twee wereldoorlogen had ie overleefd, maar tegen de tand des tijds was hij niet opgewassen. In de moderne wereld was geen plaats meer voor “achterhaalde werktuigen” als de windmolen. Dus kwam hij tot stilstand en werd hij aan zijn lot overgelaten. Het scheelde niet veel of deze houten staakmolen was op een winderige dag ineengestort. Het puin opgeruimd en een punt gezet achter minstens 400 jaar molengeschiedenis.
Maar het liep anders. In Huise, juist over de grens in Oost-Vlaanderen, stond de ouderlijke woning van Paul Bauters, een vrederechter in Brussel. In zijn geboortedorp had hij een stuk grond gekocht waarop een oude molenaarswoning stond. De molen zelf, de stenen ‘Cnuddes Molen’, was al lang verdwenen. Afgebrand in 1851 en daarna langzaam maar zeker uit het collectieve geheugen gewist. Op deze historische plek, het hoogste punt tussen Schelde en Leie, wilde Bauters een nieuwe molen oprichten. Hij liet zijn oog vallen op de zieltogende Hoogmolen in Waregem, kuste die wakker zoals in het sprookje en wekte de molen weer tot leven. In 1971 werd de ruïne in Waregem gedemonteerd en overgebracht naar Huise (Kruisem). In de daarop volgende jaren volgde een grondige restauratie door de inmiddels overleden molenmaker Mariman. In 1975 werd de herbouwde reus feestelijk ingehuldigd en omgedoopt tot Huisekoutermolen, precies op de plek waar zijn voorganger had gestaan.
In de jaren die volgden was de Huisekoutermolen regelmatig aan het malen, zij het niet meer om den brode. Boeren brachten weer als vanouds een zakje graan naar de molen en Paul Bauters verwisselde op vrije dagen zijn toga met het werkpak van de molenaar. Het duurde niet lang of de molen van Huise werd het middelpunt van de Vlaamse molenbescherming. Er kwamen molenaarscursussen waar naast de nodige theorie ook aandacht werd geschonken aan de praktijk. Een molen bedienen, doe je immers niet zomaar. Dat vereist kennis van zaken, inzicht en ervaring. Ervaring die je alleen kunt opdoen op een werkende, “levende” molen. Tientallen enthousiastelingen ontvingen in die jaren aldus het diploma van vrijwillig molenaar, na een gedegen opleiding en een pittig examen. Ze zwermden uit over heel Vlaanderen om elders molens te gaan bedienen die na hun herstelling op een molenaar wachtten. Molens zijn immers kostbare monumenten uit een rijk Vlaams verleden. Amper een op tien heeft in de voorbije eeuw kunnen standhouden, al de rest is roemloos ten onder gegaan.
Natuurlijk hebben molens niet meer de economische betekenis die ze honderd jaar terug nog hadden. Maar deze boeiende werktuigen, die letterlijk leven van de wind (of van het water), verdienen het om het landschap blijvend te draperen, laten ons zien hoe onze voorouders werkten en (over)leefden en brengen ons respect bij voor het vernuft dat ze daarbij aan de dag legden.
Om te overleven moet een molen echter werken. Stilstand betekent achteruitgang. Of, zoals het spreekwoord zegt: ‘Rust roest’! Helaas was de Huisekoutermolen anno 2009 daarvan een voorbeeld geworden. Paul Bauters was niet meer in staat om hem regelmatig te laten malen en de eerste tekenen van verval werden spoedig zichtbaar. Uiteindelijk moesten de wieken om veiligheidsredenen worden verwijderd. Maar dit betekende zeker niet het einde van de eens zo fiere Huisekoutermolen. De v.z.w. Vlaamse Molens trok zich het lot van deze houten windreus aan en nam hem in erfpacht In 2009 werden de eerste stappen gezet om te komen tot algeheel herstel. Sindsdien legden vrijwillige molenaars nieuwe leien op de kap en vervingen en repareerden ze maandenlang verschillende molenonderdelen. Molenbouwers Roland en Kris Wieme maakten nieuwe wieken. Door de firma Peusens werd een nieuw vangwiel aangebracht.
Op 13 mei 2012 overleed helaas molinoloog Paul Bauters. Toch werd het molenwerk voltooid. De molen kan nu weer flirten met de wind.
In maart 2022 werd de vzw eigenaar van de molen.
De restauratie heeft zowat 100.000 euro gekost. De vzw Vlaamse Molens kon voor de financiering van die werken en de toekomstige openstelling en ontsluiting van de molen gelukkig rekenen op de kostbare geldelijke en logistieke inbreng van het provinciebestuur en het provinciaal Molencentrum Mola.
Ook de Vlaamse Overheid kwam natuurlijk tegemoet in de kosten voor de restauratie van dit beschermd monument.
Voor meer informatie over de molen, ga naar www.huisekoutermolen.be.
Help u mee om de molen te voorzien van een stel nieuwe zeilen? Surf dan snel naar ons Herita project.
Onze partners: 
Oost-Vlaamse Molens vzw beheert de molens van Oudenaarde (Mater) en Sint-Martens-Latem en verschillende aangesloten molenaars zijn vrijwillig molenaar op de provinciale molens.
Oudenaarde (Mater) Tissenhovemolen |
|
 |
|
Sint-Martens-Latem Koutermolen |
|
 |
|
Provincie Oost-Vlaanderen – Mola |
|
Oordegem-Lede: Fauconniersmolen |
|
|
Agenda 2022:
U kan de molen bezoeken: bij voldoende wind draaien en/of malen. Telkens van 14:00 tot 18:00 uur, tijdens winteruur tot 17:00 uur, op Monumentendag en molendagen van 10:00 tot 18:00 uur
|
|
|
|
|
Kruisem (Zingem): Meuleken ’t Dal |
|
 |
|
Zwalm: Zwalmmolen |
|
 |
|
Oosterzele – Balegem: Windekemolen |
|
 |
|
Sint-Pauwels: Roomanmolen |
|
 |
|
Molens in bezit van onze leden
Lokatie |
Molen_naam |
| Aalst (Erembodegem) | Het Waterkot |
| Aalst (Hofstade) | Overmolen |
| Brakel (Michelbeke) | Boembekemolen |
| Brakel (Opbrakel) | Verrebeekmolen |
| Erpe-Mere (Aaigem) | De Ratmolen |
| Erpe-Mere (Mere) | Molen Ten Broeck |
| Ertvelde | Stenen Molen + rosmolen |
| Evergem (Wippelgem) | Gerardsmolen |
| Gavere (Dikkelvenne) | Tarandusmolen |
| Gavere (Munte) | Rosmolen Munte |
| Herzele | Te Rullegem + rosmolen |
| Kaprijke (Lembeke) | Westermolen |
| Knesselare | Pietendriesmolen |
| Kruishoutem (Wannegem-Lede) | Schietsjampettermolen |
| Maarkedal (Schorisse) | Kasteelmolen |
| Melden | Nedermolen |
| Oosterzele (Balegem) | Klepmolen |
| Ninove (Meerbeke) | Fonteintjesmolen |
| Oosterzele (Bavegem) | Guillotinemolen |
| Oudenaarde (Leupegem) | Nonnenmolen |
| Nukerke | Ter Hengst |
| Poeke | Artemeersmolen |
| Ronse | Bremtmolen |
| Wetteren (Massemen) | Van Hauwermeirsmolen |
| Wetteren (Massemen) | Maalbroekmolen |
| Wichelen | Van Hauwermeirenmolen |
| Zottegem (Strijpen) | Van Den Borresmolen |
| Zwalm (Hundelgem) | Pedesmolentje |
| Zwalm (Sint-Maria-Latem) | Ijzerkotmolen |
| Zwalm (Roborst) | Bostmolen |
| Zwalm (Sint-Denijs-Boekel) | Vinkemolen |
| Geraardsbergen (Viane) | Mertensmolen |
Molens waarop onze leden actief zijn
Lokatie |
Molen_naam |
| Sint-Niklaas | Witte Molen |
| Herzele (Sint-Antelinks) | Buysesmolen |
| Merelbeke (Schelderode) | Schelderomolen |
| Erpe-Mere (Mere) | Kruiskoutermolen |
| Ninove (Denderwindeke) | Molen Ter Zeven Wegen |
| Ninove (Appelterre) | Wildermolen |
| Kruibeke (Rupelmonde) | Spaanse Molen (Getijdenmolen) |
| Herzele (Herzele) | Molen Ter Rijst |
Overige Oost-Vlaamse molens
Gent (Drongen) Hoosmolen
Erpe-Mere (Erpe) Cottemmolen
Erpe-Mere (Mere) Gotegemmolen
Erpe-Mere (Aaigem) Engelsmolen
Erpe-Mere (Ottergem) De Watermeulen
Maarkedal (Etikhove) Nieuwe Bossenare
Lokeren Heirbrugmolen
Hamme Grote Napoleon
Gent (Zwijnaarde) Stenen Molen
Maarkedal (Maarke-Kerkem) Romansmolen
Oudenaarde (Welden) Toysschemolen